دستی کردن طوطی در 10 مرحله از زبان ریک اکسلسون

وقتی یک طوطی جذاب، زیبا، گران قیمت اما پرخاشگر خریداری می کنید ، احتمالاً کمی نا امید خواهید شد. این پرنده خانگی اصلاً شبیه به رویاهایی که در مورد آن داشتید نیست! رام نیست، با یک سوت یا اشاره روی دست یا شانه شما نمی نشیند و حتی ممکن است وقتی می‌ خواهید قفس او را تمیز کنید یا برایش غذایی مانند دان مخلوط ، پلت طوطی یا آب بگذارید، دست شما را گاز بگیرد.
خبر خوش این است که رام کردن طوطی یا در اصطلاح دستی کردن طوطی کار چندان دشواری نیست. خودتان از پس آن بر خواهید آمد ولی با روش اصولی، با خواندن این مقاله و البته داشتن مقدار زیادی صبوری و کمی خلاقیت پرنده ای دستی یا رامی خواهید داشت که رویاهای شما را به واقعیت تبدیل می کند.

دستی کردن طوطی

اولین نکته در خصوص دستی کردن طوطی این است که این فرآیند باید هر روز و به مدت چند هفته طبق یک برنامه منظم تکرار شود. پروسه آموزش دادن در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که شما پیش از آغاز به کار بدانید :

• طوطی شما دقیقا چند ساله است؟
• آیا از سلامت روحی و جسمی کافی برخوردار است یا خیر؟
• از چه نژادی بوده و آیا اصلا آموزش پذیر هست؟
• آیا پیش از این که به دست شما برسد آموزش دیده؟
• آیا اگر قبلا کسی به او آموزش داده با او بد رفتاری شده یا خیر؟

اگر پرنده شما سن زیادی داشته باشد، پروسه آموزش دستی کردن طوطی برای او طولانی‌ تر خواهد بود. در صورتی که پرنده شما دچار کمبود ویتامین یا مواد معدنی باشد نیز ممکن است کسل شده و تمایل چندانی برای شرکت در پروسه آموزشی شما از خودش نشان دهد. همچنین در صورتی که طوطی از قبل آموزش دیده و در طی این آموزش با او بد رفتاری شده باشد مثل :

• ایجاد آسیب جسمی
• کتک زدن
• گرسنه نگه داشتن
• نگه داشتن طوطی به مدت طولانی در یک فضای تاریک
• خوراندن داروهای گیج کننده
• و …

احتمالاً دیگر هرگز موفق به اصلاح شیوه رام کردن یا دستی کردن طوطی خود نخواهید شد. یا بشدت کار دشواری را در پیش خواهید داشت.

همه موارد فوق روی پروسه آموزش طوطی شما اثر گذار هستند. بنابراین بهتر است قبل از آغاز به کار آموزش، پرنده خود را به یک دامپزشک متخصص پرندگان مطمئن نشان دهید. سپس کار خود را آغاز کنید.
به یاد داشته باشید که پروسه دستی کردن طوطی فرآیندی زمان‌ بر، علمی و به شدت نیازمند صبوری است. هرگز و به هیچ قیمتی حرف افراد غیر حرفه‌ ای را باور نکنید که به شما وعده می‌دهند که پرنده زیبا و دوست داشتنی شما را ظرف مدت بسیار کوتاه دستی می کنند. اغلب این افراد سودجویانی هستند که با خوراندن دارو یا آزار عمدی حیوان، برخی موارد را به طوطی آموزش می‌دهند.
پرنده ای که در اثر آموزش‌ های غلط به اصطلاح رام شده باشد دچار مشکلات عمده‌ ای نظیر افسردگی، پرکنی، انزوا و حتی بیماری های جسمی خطرناک و کشنده خواهد شد.

آموزش دستی کردن طوطی

1- آموزش دستی کردن طوطی را از نزدیک شدن به قفس آن آغاز کنید

پرنده شما تازه وارد خانه شما شده است. این یعنی با وجودیکه این پرنده بسیار اجتماعی است و به زودی شما را جزو کلونی یا اعضای خانواده خود به حساب خواهد آورد، نیاز به زمان دارد تا به اندازه کافی با شما آشنا شود. اگر وقتی به قفس آن نزدیک می شوید و او میترسد و خود را کنار می کشد، یعنی باید روی میزان دوستی و اعتماد کردن او به خودتان بیشتر کار کنید.

به تدریج به قفس طوطی نزدیک شوید. آرام و مهربان با او حرف بزنید. مدام با یک لحن مهربانانه اسمش را صدا بزنید. اگر دست خود را به قفس نزدیک کردید و او طبق غریزه خود انگشت شما را گاز گرفت فریاد نزنید. او را دعوا نکنید و سعی کنید با حرکت ناگهانی دست خود را نکشید تا پرنده را نترسانید، نکته بسیار مهم دیگر اینکه سعی کنید دستان خود را از پشت سر به سمت آنها نبرید زیرا خواهند ترسید و به نوعی حس میکنن خطری ممکن است از ظرف دستان شما آن ها را تهدید کند!

2- غذا را به راحتی و زود در اختیار طوطی قرار ندهید

به یاد داشته باشید که تنها مسئولیت پرندگان به جز حفظ امنیت جانیشان این است که برای خودشان غذا تهیه کنند. بنابراین آن ها برای غذا هر کاری میکنند.
حالا که پرنده دیگر ترسی از شما ندارد، دست شما را گاز نمی گیرد یا وقتی به قفس او نزدیک می شوید جیغ نمی کشد، نوبت آن است که با وعده غذایی او بازی کنید. به این ترتیب که وقتی حس کردید طوطی گرسنه است، دست خود را وارد قفس او کنید. ابتدا سر یا زیر سینه او را نوازش کنید. سپس غذا را در اختیارش قرار دهید.

به این ترتیب شما دارید وارد مرحله شرطی کردن طوطی می شوید. به این معنی که او یاد می گیرد که قبل از آن که غذا بخورد، باید منتظر نوازش های شما باشد.ولی این را فراموش نکنید این مرحله نیاز به صبر شما دارد زیرا ممکن است بارها توسط پرنده خود گاز گرفته شوید ولی فراموش نکنید شما در مسیری گام برداشته اید که پایان خوبی خواهد داشت و روزی خواهد رسید که عاشقانه همین طوطی سرکش را نوازش خواهید کرد

3- غذا را در فاصله دورتری در اختیارش قرار دهید

حالا نوبت آن است که از طوطی بخواهید برای به دست آوردن غذای خود کمی تلاش هم بکند. بنابراین پس از چند روز که از گذراندن مرحله قبلی گذشت باید غذای طوطی را در فاصله دورتری نسبت به دفعات قبلی قرار دهید. یعنی در قفس را باز کنید. او را نوازش کنید. اما غذای او را جایی قرار دهید که او مجبور باشد برای رسیدن به آن چند قدم راه برود.

4- انگشت خود را به طوطی نزدیک کنید تا روی آن قرار بگیرد

وقتی می خواهید غذای طوطی را به او بدهید باید کم کم انگشت خود را به سمت او ببرید. ممکن است کمی مقاومت کند، اما کم کم که به دست شما اطمینان کرد، روی آن خواهد نشست. جایزه این اطمینان پرنده ، دادن خوراکی مورد علاقه‌اش به اوست.
اگر هنوز نمی تواند با دست شما ارتباط برقرار کند و روی انگشت شما نمی نشیند باید از یک چوب نشیمن طبیعی کمک بگیرید. چوبی را انتخاب کنید که قطر آن تقریبا به سایز انگشت انسان نزدیک باشد. آن را در قفس قرار دهید تا موقع بازی و تاب خوردن روی آن قرار بگیرد. به این ترتیب شیوه ایستادن روی انگشت را به تدریج یاد خواهد گرفت.

5- موقع دادن غذا به طوطی و نزدیک کردن دست به او، برایش سوت بزنید

یکی از شیوه های شرطی کردن طوطی های در حال رام شدن عادت دادن او به یک صدای خاص مانند سوت است. قبل از این که دست خود را وارد قفس کنید، او را نوازش کرده و ترغیبش کنید روی انگشت شما بنشیند، باید سوت بزنید. سوت زدن شما برای آنها حکم زدن زنگ وقت غذا را دارد. اهمیت این مرحله را در پروسه آموزش دستی کردن طوطی جدی بگیرید.

6- سوت بزنید، او را نوازش کنید، از او بخواهید روی دست شما بنشیند، اما …

وقتی طوطی همه مراحل قبلی را به تدریج آموخت، نوبت آن است که غذا را برایش در فاصله خیلی دورتری قرار دهید. می توانید طوطی خود را از قفس خارج کنید. اجازه دهید در محیط امن خانه راه برود یا حتی پرواز کند. سپس سوت بزنید، وقتی به شما نزدیک شد او را نوازش کنید، انگشت خود را جلو ببرید که روی آن بنشیند، سپس کمی دیرتر به او غذا بدهید.
به این ترتیب طوطی به تدریج می آموزد که برای به دست آوردن غذا باید زحمت بیشتری بکشد و گوش به فرمان شما باشد.

7- می‌توانید به تدریج دادن غذا را متوقف کنید

همه چیز به سرعت شرطی شدن طوطی شما بستگی دارد. به این معنی که اگر حس کردید سرعت آموزش دستی کردن طوطی شما بالاست و حالا او با سوت و چند اشاره روی انگشت شما می‌نشیند، می توانید دادن غذا را به تدریج متوقف کنید. یعنی ابتدا حجم غذایش را هر بار کاهش دهید، سپس وقتی روی دست شما نشست اصلا لازم نیست به او غذا بدهید. این موضوع کم کم برای آن جا می افتد که هر بار گوش دادن او به فرمان شما به معنی دریافت غذا نیست و او موظف است به دستور شما عمل کند.

8- در قفس برای او جایزه بگذارید

پرنده شما در حال آموزش دیدن است. بنابراین باید این پروسه را برای او شاد و جذاب نگه دارید تا از حضور در آن خسته نشود. هر بار که پروسه آموزش تمام شد و خواستید او را به قفس باز گردانید، چیزی شبیه به اسباب بازی طوطی یا دان مخلوط طوطی که بسیاری از طوطی ها آن را دوست دارند برایش در قفس قرار دهید. او درک خواهد کرد که این جایزه مشارکت او در فرآیند آموزش است.

9- به طوطی قدرت انتخاب بدهید

اگر حس کردید طوطی شما وقتی آزاد است ترجیح میدهد به جای این که روی دست شما بنشیند، روی شانه شما باشد، این اجازه را به او بدهید. ولی فراموش نکنید حفظ فاصله و رعایت اصول ایمنی وقتی بر روی شانه های شما می نشیند واجب تر از هر چیزیست ! زیرا ممکن است با یک حرکت غیر قابل پیش بینی به سمت چشم شما یا صورت شما نوک بزنند! پس خودتان شرایط را بسنجید و موارد و نکات ایمنی را رعایت کنید!

10- هیچ کاری به جز آنچه گفته شد انجام ندهید

ممکن است برخی از افراد کارنابلد به شما توصیه کنند که برای دستی کردن طوطی لازم است پرهای او را بچینید یا او را در گرسنگی شدید قرار دهید. به یاد داشته باشید که هیچ کدام از این روش ها نه لازم است و نه هرگز کمکی به سریعتر شدن پروسه آموزش به شما می کند.

اهلی کردن طوطی (نکات پایانی)

آنچه در آموزش مهم است تنها صبوری، تکرار و آزمودن روش های علمی مختلف است. اگر طوطی شما جزو دسته آموزش پذیر باشد با طی کردن همین 10 مرحله به زودی شاهد آرام شدن او خواهید بود.
صبر کنید، خلاق باشید، با پرنده خود مهربانی کنید و نا امید نشوید. همچنین به یاد داشته باشید که ممکن است دستی کردن طوطی کاسکو با دستی کردن طوطی برزیلی از نظر زمانی متفاوت باشد. ابتدا پرنده خود و ویژگی هایش را خوب بشناسید، سپس مراحل دستی کردن طوطی خود را آغاز کنید.